Lavutara ando koreni
Klinovcate, andro tikno gavoro tele po Slovensko amen vyčinďa o Ľubomíro Moncoli, akor baro manuš pi kultúra andi Československi ambasáda andro Paríži, berš sťa akor 1984. Kana aľam eršeno mek nadžanasahi hoj Klinovcate phiraha mek deš berš po náštevy ki amari somnakuni Oľga Hrušková. Jekfar kana amen prechadzinkerasahi resťam le romen. Oda rom bašavkerlahi andro gadžikano subori vyčinďa amen ke peste khere ta mukľa amen pes len te fotinkeren.
Oda sťa sa so sťa amen la romaňa kultúraha. Ale o aver nilaj aľam pale le fotkenca, po la fotky dičhol hoj andada tikno gavoro hi bare but, ta bare lačhe lavutara. O roma amenge bare lošande mer ola roma so len fotinkerasahi ma mule ta kana len dikhle o endaňa po fotky bare lošande. O fotky džanahi va vasterstar. Avkake kezdinďa amaro klinavcakero pribeho.
Claude et Marie-José Carret
Fotografi
„Adaj Klinovcate, kana ovlahi murš, takor minďar leske andro va thovnahi vonovo u kana o vonovo astarlahi ando vastoro ma džannahi hoj bašavkerla!“ Avkake kezdinlahi bare but vakeribena palo bašajibe Klinovcate. So šunďom maškaro roma. Akarko šaj phenel hoj so deha le čhavoreske ando vastoro isem oj oda astarla. Isem oda mek namusaj te bašavkerel. Oda manuš so oda vakerkerel šoha nasťa Klinovcate.
„Amen sťam lavutara ando koreni“ phenďa mange jek phureder lavutari. Eršene romen Klinovcate vyčinde o Kubínyiovci ola ste klinovcate bare manuša. Oda pe kerdiľa 18 šbš. Avle adaj duj hady endaňa lačhe lavutara. Klinovcate akor nasťa buti o roma dživnahi andro da so bašavkernahi. O bašavkeribe le ilestar davkernahi o dada le čhavenge. Andro da dživnahi. I kana ma pe akanik zmeninďa ma bare but či ma o roma, o dilľa, či o lavutarengere nástroja, či oda hoj ma baševkeren to džuvľa, Klinovcate hi fur bare lačhe lavutara so bašavkeren po báldy po celo Slovensko. Bašavkeren te ola so hi arasikľarde, maj čak avka vaš pumenge khere. Bare but berš o roma bašavkeren te ando Klinovcakero subori Vepor.
I výstava Clauda a Marie-José Carretových amen lidžel pale ando 80 ta 90 berša, kana bašavkernahi o dada ta o phure dada odole lavututerengere so bašavkeren tej akanik. O fotky hi ase dživde hoj kana tumen ande šunna, šunna o akordy po barvalo romane bašajibe so lidžnahi klinovcate lavutara anglo but berš taj lidžen len ži adadive. Taj lidžna len mek ovla i Kinovca Klinovcake.
Petr Nuska
antropológ & etnomuzikológ
